Sherqiy Türkistan Sürgündiki Hökümitining Bayanati



-22 Qérindishimizning Xitaygha Qayturup Bérilgenliki Insaniyetke Qarshi Jinayet


Xitay mustemlikichilliri eziz wetinimiz Sherqiy Türkistanni bésiwalghan 60 yildin bériqi hayatimizni oylisaq, bu jeryanda insaniyet tarixida kemdin-kem körilidighan tiragédiyelerni bashtin kechürgenlikimiz ayan bolidu.Bu 60 yil Sherqiy Türkistan xelqining köz yashliri déngiz, qanliri derya bolup aqqan, qanche ming yilliq medeniyiti xaniweyran qilinghan, érqiy we kultural qirghinchiliqning qurbanigha aylanghan 60 yil boldi.Bu jeryanda qehriman, eqil-parasetlik, emgekchan Sherqiy Türkistan xelqi özlirining zulumgha bash egmeydighan, hörlük we musteqilliqqe telpünüp yashaydighan milliy iradisini toxtimay jariy qilip kelmekte.

Xitay tajawuzchilliri wetinimizni ishghal qiliwalghandin béri qattiq-yumshaq charilerning hemmini ishqa sélip, millitimizni tarix sehipisidin öchürüp tashlap, Ata mirasimiz Sherqiy Türkistanni özlirining menggülük téritoriyesige aylanduruwélish üchün tirishmaqta. Xitay basmichilliri xelqimizni milliy maaripi we yerlik örpi-adetliridin uzaqlashturup, nadan, bilimsiz, namrat we qalaq halette turushqa mejburlap, yer asti we yer üsti bayliqlirimizni bulang-talang qilip, tebiéy köpüyüshimizge we bir millet süpitide qed kötürüp turushimizgha dölet térorini ishqa sélip buzghunchiliq qiliwatidu.

Sherqiy Türkistan xelqi yoqarqi mustemlike yillirida öz milliy kimlikini, insaniy izzet-hörmitini qoghdap qélish we yoqarqidek adaletsizliklerning yamrap kétishining aldini élish meqsidide 500 qétimdin artuq chong-kichik qarshiliq körsitish herketlirini élip bérip, özlirining xelqara qanunlar teripidin himye qilinidighan heq hoquqlirini telep qilghan bolsimu her qétim Xitaylar teripidin qanliq basturulup kelmekte.

Bolupmu 2009-yili 7-Ayning 5-Küni Sherqiy Türkistanning bashbaliqi Ürümchide otturgha chiqqan tinch shekilde élip bérilghan Xeliq herkitining Xitaylar teripidin rehimsizlerche basturulishi, Xitay dölitining Sherqiy Türkistanda ishlewatqan érqiy we kultural qirghinchiliqining polattek pakiti süpitide, xelqara jamaetchilikning köz aldida turmaqta.


Xitaylar 2009-yili 7-Aydin hazirghiche, Sherqiy Türkistanning erkin dunya bilen bolghan her-türlük alaqisini üzüp tashlap, xelqimizni türkümlep qolgha élip, kolliktip ölüm we her türlük qamaq jazasigha höküm qilip, xelqimizni öz wetinide dozaq hayatini yashashqa mejburlimaqta.Zulum we tengsizlikke, adaletsizlik we kolliktip qirghingha duch kelgen xelq yurt-makanlirini tashlap her-terepke qéchishqa bashlidi.Ularning bir qismi yeni 22 kishi janlirini qutuldurup qélish meqsidide ikki ay ilgiri Vitnamgha andin Kambodjagha kélip, Birleshken Döletler Teshkilati musapirlar mehkimisidin siyasiy panaliq tiligen bolsimu, iltija waqtida qobul bolmighanliqi, Xitay hökümitining Kambodjagha siyasiy, iqtisadiy bésim ishlitishi we Xelqara küchlerning we démokirattik döletlerning mesilige jiddiy qarimighanliqi sewebidin Xitaygha qayturuldi.

Xitay Sherqiy Türkistanda yüz bergen „5-Iyul Sherqiy Türkistan Xelq Inqilawigha“ selbiy baha bérip, 50 minggha yéqin kishini naheq jazalighan, 5 minggha yéqin kishini her türlük yollar bilen qirip tashlighan weziyette, Kambodja hökümitining Xelqara qanunlarni közge ilmay, insanperwerlik qélipidin chiqip, heqqaniyet we erkinlik üchün tinch shekilde qarshi pikirini ipadiligen bolsimu, ölüm girdawigha qistap kélingen mesum we biguna Uyghurlarni Xitay hökümitige qayturup bérgenlik jinayiti üchün qattiq naraziliqimizni ipadileymiz.

Xitaylar Sherqiy Türkistanda séstimiliq we pilanliq shekilde Assimilatsiye we ériqiy qirghinchiliq jinyaitini ishlewatidu.Biz Kambodja hökümitining Xitayning Sherqiy Türkistanda insanliqqa qarshi élip bériwatqan jinayitige hemshirik bolghanliqidin ibaret bu qilmishini untup qalmaymiz we ularni qattiq eyipleymiz.

Biz Sherqiy Türkistan Sürgündiki Hökümiti bolush süpitimiz bilen, BMT, Yawropa Ittipaqi we Gheriptiki démokirattik döletlerning jiddi herket qollunup, Kambodjaning bu jinayi qilmishini qattiq eyiplishini, Xitayning qayturup ketken qerindashlirimizgha we naheq türmilerde yétiwatqan qanche minglighan siyasiy tutqunlargha xalighanche ziyankeshlik qilishining aldini élish üchün her türlük yollar arqiliq izdinip, Sherqiy Türkistanda tajawuzchilar teripidin ishliniwatqan Insaniyetke qarshi qilmishlargha xatime bérish üchün tirishchanliq körsitishini telep qilimiz.


Sherqiy Türkistan Sürgündiki Hökümiti

20.Dikabér 2009