Uyghur Teshkilatliri Ghuljida Échilghan 12 Uyghurgha Höküm Élan Qilish Sotigha Inkas Qayturdi

Muxbirimiz Shöhret Hoshur
2008-09-23

Ili oblastliq sot mehkimisi 18 ‏ - Séntebir küni ochuq sot échip, 24 neper uyghur yash üstidin höküm élan qilghan idi. Shinxua agéntliqining xewiride mehkumlardin 12 nepirining ijtimaiy jinayet bilen, 12 nepirining siyaisy jinayet bilen eyiblengenlikini bildürüldi.

4 - Awghust künidiki hujumda öltürülgen 16 xitay qoralliq saqchi xadimlirining matem murasimgha qatnishiwatqan uyghurlarning yighilip turushqan we bir xitay saqchisining kishiler topini nazaret qilip turghan körünüshi. 2000 Gha yéqin uyghurlarmu matem murasimigha qatnashqan bolup, bir nechche kishiler AFP muxbirigha özlirining matemge buyruq bilen qatnishiwatqanliqini éytqan.


Emma, mehkumlarning konkrét qandaq heriketler seweblik qolgha élinghanliqi we qandaq jazagha uchrighanliqi bildürülmidi. Ili oblastliq partkomning muawin sékritari, siyasiy qanun komitétining mudiri jang yün höküm élan qilish yighinida söz qilip, mezkur yighinni xitayning üch xil küchlerge qarshi herikettiki qetiy meydanining ipadisi, bash kötürgen haman urush charisining bir parchisi dep körsetken. Bu sözler bu künki yighinda az dégende bir qanche kishige ölüm jazasi bergenlikidin bisharet bermekte. Bügün muhajirettiki uyghur teshkilatliri bu heqte bayanat élan qilip, xitay hökümitini eyiblidi.

Dunya uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit sözide, xitayning siyasiy délolarni qanun buyiche emes, belki siyasiy chaqiriq we höjjetke asasen bir terep qiliwatqanliqini, bu xil ishning xelqara qanunlargha tamamen xilap ikenlikini bildürüp xelqara jamaetni xitaygha bésim ishlitishke chaqirdi. Dilshat Rishit sözide xitay yene xatalishiwatidu, qoral küchige tayinip turup uyghurlarni zulumgha süküt qildurmaqchi boluwatidu dep eyiblidi.

Merkizi Gérmaniyining Grankfurt shehirige jaylashqan Sherqi Türkistan Birliki teshkilati, mezkur yighinda jazagha uchrighan mehkumlarning jinayetchi ikenlikini inkar qildi.

Shinxua agéntliqining mezkur yighin heqqidiki xewiride, ötken 8 ay ichide, 6 térrorluq teshkilati pash qilinghanliqi, 3 eskiriy telimat bazisi we 11 qanunsiz diniy teshwiqat soruni bayqalghanliqi we 43 kishining qolgha élinghanliqi xewer qilinghan. Bu melumatlar, xitayning olimpik mezgilide yüz bergen yene bir qatar weqelerni xitayning dunyadin yoshurun tutqanliqini körsetmekte.

Teshkilat bashliqi Küresh Atahan sözide, xitayni étnik qirghinchiliqni yolgha qoyuwatidu dep eyiblidi. U sözide yene, xitayning 50 yildin béri iqtisadiy jehettin namrat qaldurush, medeniy ‏ - Maarip jehettin arqida qaldurush, sehiye jehettin mudapiesiz qaldurush we qanliq basturush qatarliq her xil shekillerde étnik tazilash élip bériwatqanliqini bildürdi.

Yuqirida biz silerge, eli qunaxun, memtili abduraxman qatarliq 24 neper yashqa xitay teripidin élan qilinghan hökümge qarita uyghur teshkilatlirining inkasini silerge sunduq.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/12-uyghur-sotlandi-09232008211315.html?encoding=latin